Sztuka kręcenia kołem
Najważniejszą zasadą jest trzymanie kierownicy oburącz. Wszystkie ruchy kołem należy wykonywać płynnie, ale zdecydowanie. Poprzez ręce na kierownicy odbieramy sygnały z układu kierowniczego. Wyczuwamy co dzieje się z przednią osią pojazdu, tzn. odczuwamy stopień znoszenia ogumienia oraz możemy rozpoznać śliskość nawierzchni. Wbrew pozorom kręcenie kierownicą wpływa na bezpieczeństwo kierowcy i pasażerów.
Ręce na kierownicy
Liczba wypadków i stłuczek, do których doszło, gdy kierowcy samochodów korzystali ze smartfonów lub multimediów wyniosła w USA 25% wszystkich wypadków. W Polsce do manipulowania przy tego rodzaju sprzęcie przyznaje się co czwarty kierujący. Kupując nowe auto warto wybrać model z kierownicą wielofunkcyjną lub dodatkową manetką (nie trzeba wtedy odrywać rąk). Przyciskami na kierownicy można obsługiwać system audio (ustawiać głośność, wybierać stacje i utwory), telefon (wybieranie głosowe) oraz komputer pokładowy. Aby zmienić stację radiową w tradycyjny sposób kręcąc gałkami, kierowca na około 5 sekund musi odwrócić uwagę od drogi. W tym czasie jadąc 50 km/h pojazd pokonuje bez kontroli dystans 70 metrów.
Pamiętaj, aby zawsze trzymać kierownicę oburącz. W ten sposób kręcenie kierownicą jest stabilniejsze i szybsze, nie wyszarpnie jej żadna nierówność, koleina, czy dziura w jezdni, tak jakby mogło to mieć miejsce w przypadku trzymania jedną ręką. Poprzez ręce na kierownicy i układ kierowniczy docierają do nas informacje o tym co dzieje się z przednią osią pojazdu, czyli ewentualny uślizg kół przedniej osi. Trzymając dwie ręce na kole kierownicy możemy to wyczuć, szybko zareagować, ustabilizować tor jazdy, a w rezultacie czuć się bezpiecznie.
Podstawowe zasady:
- trzymanie oburącz powinno być nawykiem każdego kierowcy,
- ruchy muszą być płynne,
- chwyt powinien być pewny i swobodny,
- po skręcie odprowadzaj (odkręcaj) kierownicę do momentu, gdy koła będą skierowane na wprost,
- dłonie powinny być ułożone za piętnaście trzecia lub za dziesięć druga (w zależności od potrzeb i budowy kierownicy),
- wykonuj dokładne i precyzyjne ruchy (jeśli nie jest to konieczne nie kręć za dużo),
- nie krzyżuj rąk,
- co najmniej jedna ręka musi sterować pojazdem (np podczas zmiany biegu),
- nie trzymaj dłoni wewnątrz kierownicy.
Za dziesięć druga czy za piętnaście trzecia?
Każda z podanych metod ma swoich zwolenników i przeciwników. Bardzo często pozycja rąk jest wymuszona konstrukcją i budową koła kierownicy, poprzez umiejscowienie poprzeczki wewnętrznej (kierownice dwu-, trzy- i czteroramienne). Niektóre kierownice w górnej części posiadają specjalne wypustki wymuszające chwyt za dziesięć druga. Dzięki temu ułożeniu zwiększa się precyzja skrętu, która jest wyczuwalna przy wyższych prędkościach. Minusem tej metody jest szybsze odczucie zmęczenia rąk, ponieważ znajdują się one nieco wyżej. Technika uchwytu koła za piętnaście trzecia, pozwala na większą skuteczność skrętu bez odrywania rąk (awaryjna zmiana pasa ruchu) i poprawia efektywność przekładania dłoni podczas manewrowania pojazdem (parkowanie, zawracanie).
Rodzaje skrętów:
- Manewrowy – jest to technika nazywana popularnie „przekładanką”, polega na szybkim i płynnym kręceniu kierownicą poprzez przekładanie rąk. Efektywność skrętu jest najwyższa jeśli przekładamy dłonie o 180 stopni (połowę obrotu kierownicy).
- Awaryjny (gokartowy) – nazwa wywodzi się z techniki kartingowej polegająca na operowaniu kierownicą bez odrywania rąk, technika wykorzystywana głównie podczas pokonywania łagodnych zakrętów i jeździe z większymi prędkościami. Skręt awaryjny stosowany jest w sytuacjach awaryjnych kiedy nie mamy odpowiedniej ilości miejsca na zatrzymanie pojazdu przed przeszkodą która pojawiła się na naszej drodze. Jedynym wyjściem w takiej sytuacji pozostaje ominięcie przeszkody bez odrywania rąk.
- Szosowy – polega na odpowiednim przełożeniu rąk i pokonywaniu zakrętu w pozycji otwartej (czyli za piętnaście trzecia). Wykorzystywana szczególnie podczas pokonywania długich zakrętów. Jest to skręt pozwalający na zmianę toru jazdy do wewnątrz lub na zewnątrz zakrętu. Daje dużą możliwość korekty toru jazdy poprzez dodatkowe dokręcenie lub odkręcenie steru.
Kręcenie kierownicą można ćwiczyć na szkoleniach
Szkoła Bezpiecznej Jazdy Polski Event kładzie nacisk na zapoznanie się ze wszystkimi rodzajami skrętów pokazując ich wysoką użyteczność w ekstremalnych sytuacjach drogowych. Po wykonaniu serii ćwiczeń osoby szkolone same doceniają poszczególne techniki skrętu, które zapewniają większą kontrolę nad pojazdem. Zajęcia doskonalące technikę operowania kołem realizowane są wykorzystując mobilną infrastrukturę taką jak: mobilna płyta poślizgowa, symulator dachowania, symulator wyścigowy i rajdowy Play Seat.
Błędy w technice operowania kierownicą:
- dojenie krowy – cechą szczególną są krótkie i nieefektywne przełożenia na kierownicy ponieważ pełne skręcenie kół zajmuje długi czas,
- kręcenie jedną ręką – powoduje obniżenie precyzji skrętu, a głębszy skręt wymusza otwartą pracę dłoni zwiększając ryzyko wyślizgnięcia się kierownicy oraz zmniejsza czucie przedniej osi samochodu,
- puszczanie kierownicy w końcowej fazie zakrętu i oczekiwanie na jej powrót – na nawierzchniach o niskim współczynniku przyczepności (śnieg, lód), siła tarcia może być zbyt mała aby prostować koła, dodatkowo nagłe złapanie i zatrzymanie obracającej kierownicy może zaburzyć stateczność i wywołać poślizg,
- krzyżowanie rąk na kierownicy – ogranicza możliwość zmiany toru jazdy jedynie na zewnątrz zakrętu w sytuacji awaryjnej nie można więcej dokręcić kół nie przekładając rąk,
- stosowanie podchwytu i wkładanie rąk do wewnątrz kierownicy podczas kręcenia wpływa na ergonomie ruchu, a podczas wybuchu poduszki powietrznej spowoduje uszkodzenie dłoni i ręki.
Tylko dwie ręce ułożone prawidłowo na kierownicy zapewnią odpowiednią szybkość sterowania przy jednoczesnym zachowaniu precyzji skrętu w nieprzewidzianych sytuacjach drogowych. Dodatkowo przy jeździe na wprost dłonie ułożone symetrycznie względem osi kierownicy równoważą się. Powoduje to mniejszą pracę mięśni a co za tym idzie wolniejsze męczenie rąk.
Dla uczestników treningów bezpiecznej jazdy Akademia Polski Event przygotowała kilka zadań pozwalających na doskonalenie pracy rąk na kierownicy. Podczas szkoleń instruktor techniki jazdy podpowiada sposoby i techniki operowania kierownicą na zadaniach: test linii, slalom, jazda szosowa, awaryjna zmiana pasa ruchu. Prawidłowe kręcenie kierownicą jest szczególnie użyteczne w awaryjnej sytuacji drogowej podczas omijania przeszkody.