Tajemnica bezpiecznego odstępu

Brak zachowania odpowiedniej odległości od pojazdu poprzedzającego jest częstym powodem kolizji lub wypadków drogowych. Dodatkowo może niekorzystnie wpływać na płynność pokonywania trasy. Warto poznać kilka prostych sposobów zmniejszających ryzyko najechania na inny pojazd i podnoszących komfort jazdy. Priorytetem tych działań jest prawidłowa ocena bezpiecznej przestrzeni przed samochodem. Bezpieczny odstęp może być różny w zależności od sytuacji na drodze.

Bezpieczna odległość daje czas na działanie

Głównym celem utrzymywania bezpiecznej odległości od pojazdu przed nami jest ograniczenie do minimum ryzyka uczestniczenia w kolizji lub wypadku drogowym. Im więcej wolnej przestrzeni znajduje się przed pojazdem, tym więcej czasu mamy na podjęcie manewrów obronnych (np. awaryjne hamowanie). Jednym z najważniejszych czynników decydujących o uniknięciu niebezpiecznej sytuacji jest czas reakcji na zaistniałe zdarzenie. Czas reakcji człowieka na spodziewany bodziec wynosi około 0,6 sekundy. Będzie on tak szybki tylko w sytuacji przez nas przewidzianej, gdy spodziewamy się, że dana sytuacja wystąpi (np. zmiana świateł na sygnalizatorze). Czas reakcji wydłuża się w zależności od widoczności jaką mamy i od stopnia koncentracji kierującego.

Zdarzają się na drodze sytuacje awaryjne, w których jako kierowcy znajdujemy nierzadko po raz pierwszy (np. wtargnięcie pieszego lub rowerzysty na jezdnię). W sytuacjach dla nas niecodziennych i nieprzewidywalnych reakcja na bodziec może wynieść nawet 2 sekundy. Biorąc pod uwagę, że sytuacja w której dochodzi do wypadku jest zawsze dla kierującego zaskoczeniem, a czas zadziałania z maksymalną siłą układu hamulcowego wynosi około 0,2-0,3 sekundy, powstała zasada minimum 2 sekund. Oznacza, że bezpieczny odstęp od pojazdu poprzedzającego w obszarze miejskim powinien wynosić co najmniej 2 sekundy. Należy jednak pamiętać, że poruszając się poza obszarem zabudowanym, gdzie prędkości są podwyższone, powinniśmy zwiększyć przestrzeń do 3 sekund.

Bezpieczny odstęp w praktyce

W celu sprawdzenia i oceny bezpiecznej odległości należy wybrać w czasie jazdy pewien charakterystyczny, nieruchomy punkt (np. drzewo, znak drogowy, słupek kilometrażowy) znajdujący się przed nami. Kiedy pojazd jadący z przodu przejedzie obok wybranego punktu, odliczamy w myślach sekundy. Nasz pojazd powinien osiągnąć punkt pomiarowy nie wcześniej jak po odliczeniu odpowiedniej liczby sekund zapewniających bezpieczny i prawidłowy odstęp. Jeżeli dojedziemy do obranego punktu wcześniej (np. po jednej sekundzie) powinniśmy zwiększyć odległość natychmiastowo. Zdecydowaną zaletą tej metody jest automatyczne dopasowanie bezpiecznej przestrzeni do prędkości pomiędzy uczestnikami ruchu – im szybciej się poruszamy odstęp zwiększa się, zwalniając odległość stopniowo maleje.

Podczas jazdy nocnej, we mgle lub poruszając się po nawierzchniach śliskich jak śnieg, deszcz, gołoledź, należy zwiększyć odstęp co najmniej o kolejną sekundę. Podczas ograniczonej widoczności i na śliskiej nawierzchni zwiększenie odstępu może okazać się decydujące o uniknięciu zderzenia. We mgle warto zachować kontakt wzrokowy z lampami pojazdu jadącego przed nami (w miarę możliwości). Podczas jazdy po zmierzchu nie możemy oślepiać reflektorami pojazdu jadącego przed nami. Długość padania światła naszych reflektorów nie może sięgać zderzaka kierowcy poprzedzającego.

Kierowca na tylnym zderzaku

W sytuacji, gdy pojazd jadący za nami nie zachowuje odpowiedniego odstępu, czyli „jedzie nam na zderzaku”, należy dodać brakujący mu odstęp do własnego. Jeżeli kierowca z tyłu utrzymuje od nas zaledwie sekundową przestrzeń, powinniśmy poruszać się w obszarze miejskim z odstępem minimum 3 sekund (standardowe 2 sek. i dodatkowo 1 sek. brakującą podróżującemu za nami). Zwiększony odstęp pozwoli w nieprzewidzianych sytuacjach na łagodniejsze hamowanie obniżając ryzyko uszkodzenia pojazdu przez kierowcę jadącego za nami.

Większa przestrzeń przed pojazdem daje nam nie tylko więcej czasu na reakcję, ale pozwala na skuteczną ocenę sytuacji np. przed manewrem wyprzedzania. Jadąc w niewielkiej odległości za ciężarówką mamy drastycznie ograniczoną widoczność. Może przekładać się ona na spóźnione lub błędne wykonanie manewru, brak płynności jazdy, większe zużycie paliwa. Dodatkowo podczas jazdy po mokrej nawierzchni (deszcz, błoto pośniegowe) w znacznej mierze ograniczamy zbieranie się zanieczyszczeń na przedniej szybie naszego pojazdu. Przejrzystość szyb w znacznej mierze wpływa na prawidłową ocenę sytuacji.

Utrzymując prawidłowy odstęp ułatwiamy innym kierowcom bezpieczne wyprzedzanie nas, ponieważ mają dostateczną ilość miejsca na wykonanie ostatniej części manewru wyprzedzania (powrót na właściwy pas ruchu). Agresywny kierowca jadący tuż za naszym zderzakiem powoduje znaczny wzrost zagrożenia dla naszego pojazdu. Kiedy nas wyprzedzi jesteśmy bezpieczniejsi, ponieważ to my kontrolujemy sytuację poprzez utrzymywanie odpowiedniej odległości od niego.

Bezpieczny odstęp należy regulować

W zależności od sytuacji powinniśmy świadomie zwiększać lub zmniejszać odstęp. Zwiększenie przestrzeni między samochodami jest bardzo przydatne podczas wykorzystania pasa rozbiegowego do zmiany pasa ruchu (np. wjazd na autostradę). Mając więcej miejsca do rozpędzenia możemy wykonać manewr nie wpływając na prędkość pojazdów poruszających po pasie ruchu, na który zamierzamy wjechać. Zmniejszenie odległości dopuszczalne jest podczas wyprzedzania, w celu skrócenia czasu przebywania na pasie o przeciwnym kierunku ruchu. Prawidłowe i płynne wyprzedzanie musi być poprzedzone wcześniejszym rozpędzeniem pojazdu.

Nauczenie się prawidłowej oceny bezpiecznej odległości tylko początkowo sprowadza się do metody liczenia sekund. Wykorzystywanie jej w praktyce wpływa na poprawę zachowania odpowiedniego odstępu. Zasada ta nie jest uniwersalna i należy ją modyfikować w zależności od umiejętności kierowcy, stanu technicznego pojazdu, wagi i rozmiaru pojazdu itp. Właściwy odstęp wpływa na płynność jazdy, co ma przełożenie na redukcję spalania paliwa i zużycie elementów układu hamulcowego. Mniej sytuacji drogowych wywołujących w nas stres i zaskoczenie oznacza też wyższy poziom poczucia komfortu za kierownicą.

Aktywny tempomat

Bezpieczny odstęp oraz wykorzystanie aktywnego tempomatu jest bliską tematyką szkolenia z jazdy defensywnej i ekonomicznej. Podczas tego typu kursów Polski event wykorzystuje symulatory i atrakcje związane z motoryzacją. Przykładem może być symulator dachowania czyli urządzenie uświadamiania kierowcy i pasażerów o priorytecie zapinania pasów bezpieczeństwa i ich wpływ na ochronę zdrowia. Kolejnym urządzeniem innowacyjnym może być refleksomierz dzięki któremu każdy kierowca, sportowiec a nawet zwykły człowiek może sprawdzić swój czas reakcji. Ciekawostką jest że systematyczne treningi na urządzeniu SimFlex dają świetne rezultaty w postaci poprawienia refleksu i ogólnej sprawności psychoruchowej. Ostatnią a zarazem największą atrakcją jest mobilna płyta poślizgowa o wymiarach 50 x 6 m, przygotowana do realizacji szkoleń z bezpiecznej jazdy. Ogromną zaletą dla firm korzystających z tego rozwiązania jest oszczędność czasowa i ekonomiczna związana z transportem kursantów.