Ustawienie zagłówka zabezpieczeniem przez urazem odcinka szyjnego kręgosłupa.

Whiplash czyli uszkodzenie odcinka szyjnego kręgosłupa wywoływane przez „efekt bicza”. Uraz spowodowany jest nagłym odgięciem głowy do tyłu a następnie jej gwałtownym zgięciem do przodu. Występuje najczęściej podczas wypadku samochodowego przy uderzeniu w tył pojazdu. Prawidłowe ustawienie zagłówka może być jedyną receptą na zabezpieczenie przed uszkodzeniem odcinka szyjnego kręgosłupa. W zależności od siły urazu dochodzi do uszkodzenia struktur kostnych, więzadeł, mięśni, struktur nerwowych oraz torebek stawowych. Najczęstszymi objawami przy wypadku tego typu są: bóle szyi, głowy, bóle promieniujące do kończyn górnych, ograniczenia ruchomości odcinka szyjnego kręgosłupa, zaburzenia widzenia, szum w uszach, zaburzenia koncentracji i ogólna sztywność karku.

Badania nad urazami.

Badania naukowe wykazały, że do największych obrażeń dochodzi na poziomie C5 i C6 odcinka szyjnego. Właśnie z tego segmentu najczęściej pochodzą wyżej wymienione objawy powypadkowe. W chwili uderzenia w tył samochodu poszkodowanego, krąg C6, jako pierwszy zaczyna się poruszać się ku tyłowi w kierunku wyprostu. Kiedy krąg C6 w pełni osiągnie swój zakres wyprostu, to samo dzieje się z C5. W tym samym momencie, górna część odcinka szyjnego pozostaje w lekkim zgięciu. Kręgosłup szyjny w chwili uderzenia przybiera kształt litery „S” (wyprost dolnego odcinka i lekkie zgięcie górnego). Następnie górne kręgi również zaczynają przemieszczać się w kierunku wyprostu, co sprawia, że cały odcinek szyjny ustawia się w kształcie litery „C” skierowanej do grzbietu. Wszystko to dzieje się bardzo szybko, w czasie około 200 milisekund. W chwili uderzenia segment C5 i C6 przekracza swój normalny zakres ruchomości w kierunku wyprostu, dlatego ten odcinek jest najbardziej narażony na uszkodzenia. Dodatkowo pojawiają się siły działające na górne kręgi szyjne (przejście w kształt litery „C”), przez co również one odnoszą obrażenia.

W wyniku urazu może dojść m. in. do złamania trzonów, łuków i wyrostków kolczystych kręgów, uszkodzenia więzadła podłużnego przedniego i tylnego oraz pozostałych więzadeł tej okolicy kręgosłupa, a także do podwichnięcia kręgów. Objawy bólowe po urazie whiplash często nie występują od razu. Bezpośrednio po wypadku wielu poszkodowanych stwierdza, że nie odnieśli żadnych obrażeń. Ból głowy, ograniczenie ruchomości szyi, zaburzenia widzenia czy szum w uszach może pojawić się po kilku dniach lub nawet tygodniach. Dlatego nie powinno się zwlekać z konsultacją lekarską i następnie fizjoterapeutyczną.

Leczenie kontuzji.

Leczenie fizjoterapeutyczne w zależności od miejsca występowania objawów wykorzystuje techniki tkanek miękkich, mobilizacje stawów, ćwiczenia wzmacniające mięśnie szyi, stretching, kinesiotaping i fizykoterapię. W niektórych przypadkach wskazane jest stosowanie kołnierza usztywniającego odcinek szyjny. W zdecydowanej większości przypadków leczenie to pozwala pacjentowi w pełni powrócić do zdrowia.

Dobrze zaprojektowane fotele i zagłówki pomagają ograniczyć ryzyko nadwyrężenia podczas wypadku okolic szyi i karku. Pamiętaj dobrze ustawiony zagłówek jest jedyną szansą na zniwelowanie obrażeń odcinka szyjnego. Jego górna część powinna znajdować się wyżej niż linia oczu pasażera lub kierowcy. 

Przeciążenia zależne od prędkości.

Podczas zderzenia przy prędkości zaledwie 60 km/h na kierowcę i pasażerów może działać chwilowe przeciążenie wynoszące nawet 38 G, czyli prawie 8 razy większe niż na kierowców Formuły 1 w czasie jazdy przez zakręty. W razie wypadku przy prędkości mniejszej o tylko 10 km/h, przeciążenia oddziałujące na pasażerów są już dwukrotnie mniejsze. Z policyjnych badań wynika, że zmniejszenie prędkości o zaledwie 5% może obniżyć liczbę wypadków o nawet 30%! Niezależnie od prędkości z jakąś podróżujemy konieczne jest prawidłowe ustawienie zagłówka.

Ciało człowieka podczas wypadku przy prędkości zaledwie 50 km/h gromadzi energię kinetyczną porównywalną do energii towarzyszącej uderzeniu człowieka o ziemię po upadku z trzeciego piętra. Przy prędkości podróżowania w mieście w ciągu sekundy samochód pokonuje dystans równy wysokości niemal 5-piętrowej kamienicy. Badania pokazują że w sytuacjach krytycznych wielu kierowców hamuje za późno jak i zbyt słabo. Dlatego ważny jest trening i odpowiednie przygotowanie do sytuacji awaryjnej w tym przypadku hamowania. W ruchu drogowym nie ma możliwości powtórzenia sytuacji, kierowca ma jedną szansę i powinien zareagować możliwie najlepiej. Zadanie hamowania awaryjnego z różnych prędkości realizowane jest na specjalnej płycie poślizgowej.

Firma Polski Event posiada specjalną infrastrukturę zwaną mobilna płyta poślizgowa na której realizują szkolenia z bezpiecznej jazdy. Szkolenie warto uzupełnić o specjalny refleksomierz czyli symulator czasu reakcji oraz alkogogle imitujące 2 promile alkoholu. Trening bezpiecznej jazdy rozpoczyna się od nauki prawidłowej pozycji za kierownicą, której elementem jest ustawienie zagłówka. Prawidłowo ustawiony powinien znajdować się blisko głowy, a jego górną część należy wysunąć wyżej niż linia oczu kierowcy lub pasażera.